کاوش موضوع رفتار
صفحه اصلی
رفتار
رَفتار، پاسخی است که ارگانیسم به انگیزه بیرونی میدهد. به بیان دیگر رفتار واکنشی است که در برابر یک عمل یا کنش بیرونی از موجود زنده سر میزند. این رفتار در انسان پیچیدهتر از سایر موجودات است؛ مثلاً یک انسان در چهار شنبه سوری همسایههای خود را با رفیقانش کتک نمیزند؛ مخصوصاً وقتی ۱۰ به ۲ هستند. دلیل این پیچیدگی فرایندهای ذهنی گسترده و در هم فرورفته انسان است که روی هم رفته موضوع دانش روانشناسی را تشکیل میدهد. انسان میتواند بدون به کار بردن هیچ کلامی و صرفاً با زبان بدن مفهومی را منتقل کند و این مسئله از فرایندهای طی شده در ذهن او نشات میگیرد؛ بنابراین این پیچیدگیهای رفتاری انسان باید بهطور کامل بررسی گردد که این امر در علمی به نام رفتارشناسی محقق میشود.
در علم روانشناسی رفتار کاربرد زیادی دارد و یکی از مهمترین شیوههای کشف بیماریهای روانی کشف از طریق مشاهده بالینی و سنجش رفتار است که از طریق متدهای علمی پژوهشی انجام میگردد. همچنین بر روی حالات گوناگون فرد هم نامهایی گذاشته شده که به رفتارهای مختلفی طبقهبندی میشوند.
رفتار عبارت از حرکتی است که برای مقابلهٔ بهتر یا همسو شدن و درواقع «مدیریت» شرایط یا اتفاقات پیرامون عرضه میشود و به عنوان مفهومی فراگیر، دربرگیرنده حرکاتی از جمله «گفتار، کردار، پندار، موضعگیری، اظهارنظر، عقیده ، انتخاب، نگرش، برداشت، هدف گذاری، تصمیممگیری و مواردی از این قبیل» است. در واقع رفتار، تنها ابزار ذاتاً (از پایه) در دسترس و تحت اختیار ما برای مدیریت شرایط محسوب میشود که مهمترین میزان این اختیار، در «نگرش» نمود دارد. این حرکت مدیریتی در نمونههای واضحتر دیگر شامل موارد گستردهای از «کمک به دیگران تا سوء استفاده از آنها در شرایط خوب یا بد مادی» یا «دفاع یا عدم دفاع از حق در شرایط پایمال شدن حق» میشود.
رفتار پایه ای نیز جامعترین و کلیترین نوع رفتار یا تعیینکنندهٔ ساختار کلی سایر رفتارها است که موجب پایهریزی رفتارهای متعدد دیگر میشود؛ مانند «گرایش به مصرف مواد مخدر» که از پایه توسط رفتارهای ناشی از ضعفهای روحی و روانی نظیر «اعتماد به نفس پایین یا تعارف داشتن» یا رفتارهای ناشی از قدرت روح و روان نظیر «تمایل به خوشگذرانی یا اعتقاد به شکست ناپذیری»، قابلیت شکلگیری دارد. مهمترین رفتار پایهای نیز شامل «نگرش» میشود که نمونه رفتارهای پایهای گفتهشده جزئی از آن هستند.... بیشتر در ویکی پدیا